[CU-MOOC] การงบประมาณภาครัฐ (3)

ลิงค์บทเรียนก่อนหน้า https://t-lerksuthirat.blogspot.com/2025/07/cu-mooc-2.html

การงบประมาณภาครัฐ โดย :ศ. ดร.จรัส สุวรรณมาลา

https://mooc.chula.ac.th/course-detail/152

สรุปของ บทที่ 3 - กระบวนการเห็นชอบแผนงบประมาณภาครัฐ จาก NotebookLM

แหล่งข้อมูลอธิบายถึง **กระบวนการอนุมัติงบประมาณของรัฐ** โดยเริ่มต้นจากการอธิบายว่างบประมาณคือการใช้จ่ายเงินของรัฐที่ต้องได้รับการอนุมัติจากรัฐสภาหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และแบ่งประเภทงบประมาณเป็นงบประมาณแผ่นดินและงบประมาณของหน่วยงาน หลักเกณฑ์สำคัญในการอนุมัติคือ **วินัยทางการคลัง** และ **ความคุ้มค่าของการใช้จ่าย** โดยพิจารณาจากความสมดุลของรายรับ รายจ่าย และหนี้สาธารณะ รวมถึงประโยชน์ที่สาธารณชนจะได้รับ นอกจากนี้ ยังระบุ **ขั้นตอนการอนุมัติงบประมาณ** ซึ่งรวมถึงการนำเสนอกรอบนโยบายการเงินการคลัง และการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติงบประมาณของรัฐสภาสามวาระ เพื่อให้การพิจารณาเป็นไปอย่างรอบคอบ รัฐสภาจึงควรมีกลไกสนับสนุน เช่น สำนักงบประมาณรัฐสภา และหน่วยงานที่เสนองบประมาณควรเตรียมข้อมูลเพื่อชี้แจงอย่างครบถ้วน

บทสรุป: การอนุมัติแผนงบประมาณของรัฐ

เอกสารสรุปนี้รวบรวมประเด็นสำคัญและข้อมูลที่สำคัญที่สุดจากการบรรยายเรื่อง "งบประมาณ" โดยเน้นที่หลักการ กระบวนการ และความท้าทายในการอนุมัติแผนงบประมาณของรัฐ รวมถึงบทบาทของหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง

1. ความหมายและประเภทของงบประมาณ

• งบประมาณ คือ การนำเงินของรัฐออกมาใช้จ่าย แต่ก่อนจะใช้ได้ ต้องได้รับความเห็นชอบจากรัฐสภา หรือองค์กรที่มีอำนาจให้ความเห็นชอบก่อน
• ประเภทของงบประมาณ:แผนงบประมาณของรัฐ (งบประมาณแผ่นดิน): รัฐสภาเป็นผู้มีอำนาจให้ความเห็นชอบ
• แผนงบประมาณของหน่วยงาน: หน่วยงานที่มีหน้าที่ควบคุม กำกับ ดูแลหน่วยงานนั้นๆ เป็นผู้ให้ความเห็นชอบ (เช่น มหาวิทยาลัย)

2. หลักเกณฑ์พื้นฐานในการให้ความเห็นชอบแผนงบประมาณ

มี 2 หลักการสำคัญที่นิยมปฏิบัติกัน คือ:

1. หลักการรักษาวินัยทางการคลัง:พิจารณาว่าแผนงบประมาณของรัฐโดยรวมตั้งอยู่บนหลักการรักษาวินัยทางการคลังหรือไม่ โดยประเมินจาก "ความสมดุลระหว่างรายได้ รายจ่าย หนี้สาธารณะ และภาระผูกพันทางการคลังของรัฐ ในระยะ 3-5 ปีข้างหน้า"

ในภาวะวิกฤตเศรษฐกิจหรือภัยพิบัติ รัฐสภาหรือองค์กรที่มีอำนาจอาจ "ผ่อนปรนหลักเกณฑ์การรักษาวินัยทางการคลังบางเรื่อง" เพื่อให้ฝ่ายบริหารใช้เครื่องมือทางการคลังกู้วิกฤตได้

2. หลักความคุ้มค่าของการใช้จ่ายเงิน:เป็นการพิจารณารายละเอียดของแต่ละแผนงาน โครงการ และกิจกรรมที่เสนอไว้ในแผนงบประมาณว่า "มีความคุ้มค่าและเป็นประโยชน์ต่อรัฐและสาธารณชนมากน้อยเพียงใด" 

3. กระบวนการให้ความเห็นชอบแผนงบประมาณ

กระบวนการนี้มีแนวปฏิบัติที่แตกต่างกันไป แต่โดยทั่วไปมีขั้นตอนสำคัญดังนี้:

1. การเสนอแผนยุทธศาสตร์ชาติและกรอบนโยบายการเงินการคลัง (ระยะ 3-5 ปี):ก่อนฝ่ายบริหารจะเสนอร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปี จะต้องเสนอขอความเห็นชอบ "แผนยุทธศาสตร์ชาติ หรือ ยุทธศาสตร์ขององค์กร พร้อมทั้งจัดทำกรอบนโยบายการเงินการคลัง ระยะ 3-5 ปี" ก่อน

เมื่อได้รับความเห็นชอบแล้ว ฝ่ายบริหารต้องนำแผนและกรอบนโยบายดังกล่าวไปใช้เป็นแนวทางในการจัดทำงบประมาณประจำปี

2. การพิจารณาให้ความเห็นชอบแผนงบประมาณประจำปีโดยรัฐสภา/หน่วยงานที่มีอำนาจ:ในกรณีของแผนงบประมาณของรัฐไทย กำหนดให้จัดทำเป็น "ร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปี"

รัฐสภามีขั้นตอนการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติงบประมาณ 3 วาระ:

• วาระที่ 1: อภิปรายและลงมติรับหรือไม่รับหลักการของร่างพระราชบัญญัติงบประมาณ
• วาระที่ 2: พิจารณาแปรญัตติรายมาตรา เป็นการ "พิจารณาปรับ หรือ ลด หรือ ตัด งบประมาณเป็นรายหน่วยงาน รายแผนงาน หรือ รายโครงการ และ รายการงบประมาณย่อยๆ"
• วาระที่ 3: พิจารณาลงมติให้ความเห็นชอบหรือไม่เห็นชอบร่างพระราชบัญญัติงบประมาณทั้งฉบับ

4. บทบาทและความท้าทายของรัฐสภาในการอนุมัติงบประมาณ

• หากรัฐสภาหรือหน่วยงานที่มีอำนาจให้ความเห็นชอบ "ไม่มีกลไกที่ดีพอ การพิจารณาให้ความเห็นชอบแผนงบประมาณก็จะไม่รอบคอบ"
• ข้อจำกัดของรัฐสภา:"มีระยะเวลาในการพิจารณาจำกัด" เช่น ไม่เกิน 3 เดือน
• สมาชิกรัฐสภาส่วนใหญ่ "ไม่คุ้นเคยกับแผนงบประมาณภาครัฐสมัยใหม่ ไม่มีทักษะ แล้วก็ไม่มีข้อมูลเพียงพอ"
• กลไกที่จำเป็นเพื่อรับมือกับข้อจำกัด: รัฐสภาหรือหน่วยงานที่มีหน้าที่ให้ความเห็นชอบจึงต้องจัดให้มีกลไก เช่น "การจัดตั้งสำนักงบประมาณรัฐสภา การจัดตั้งคณะกรรมาธิการงบประมาณ"

5. บทบาทของหน่วยงานที่เสนอของบประมาณ
มีหน่วยงานภาครัฐหลายแห่งที่มีหน้าที่เกี่ยวข้องในกระบวนการ:

• กระทรวงการคลัง: มีหน้าที่ "จัดทำกรอบนโยบายการเงินการคลังให้ครอบคลุม และตั้งอยู่บนหลักความสมเหตุสมผล เป็นวิทยาศาสตร์ และเป็นอิสระจากการแทรกแซงทางการเมือง" ในขั้นตอนการเสนอขอความเห็นชอบกรอบนโยบายการเงินการคลัง 3-5 ปี
• หน่วยงานที่เสนอของบประมาณ: ในขั้นตอนการพิจารณาแปรญัตติรายมาตรา "เป็นหน้าที่ของหน่วยงานที่เสนอของบประมาณ ที่จะต้องเตรียมการชี้แจงกรรมาธิการงบประมาณ ทั้งในส่วนที่เป็นงบประมาณพื้นฐานและงบประมาณยุทธศาสตร์"
• หน่วยงานเจ้าภาพยุทธศาสตร์: แต่ละด้านต้องเตรียมข้อมูลดังนี้:
• โครงสร้างยุทธศาสตร์ การจัดสรรงบประมาณโดยรวมและยุทธศาสตร์เฉพาะด้าน
• เป้าหมายผลสำเร็จของยุทธศาสตร์เฉพาะด้านในระดับมหภาค/ชาติ และระดับพื้นที่/กลุ่มเป้าหมายย่อย
• โครงสร้างผลผลิตบริการสาธารณะ/โครงการ/กิจกรรมหลักของยุทธศาสตร์
• ในกรณีที่มีการกู้เงินลงทุน หรือมาตรการลดหย่อน/ยกเว้นภาษี/ค่าธรรมเนียม/ค่าบริการ/การให้สินเชื่อ/ค้ำประกัน/ประกันความเสี่ยงที่ทำให้รัฐมีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม จะต้อง "นำเสนอต้นทุนเงินกู้และประมาณการค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องให้ครบถ้วน"

6. การให้ข้อมูลแก่ผู้เกี่ยวข้อง (การ "ล็อบบี้" ในความหมายที่เหมาะสม)

• จำเป็นที่หน่วยงานที่เสนอของบประมาณรายจ่ายประจำปีจะต้อง "ให้ข้อมูลกับผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องได้เข้าใจตรงกัน" ซึ่งไม่ควรเรียกว่าการล็อบบี้ในเชิงลบ แต่เป็นการสร้างความเข้าใจที่ถูกต้อง

สรุปสาระสำคัญโดยรวม

บทเรียนนี้มุ่งเน้นให้ผู้เรียนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับหลักการและกระบวนการให้ความเห็นชอบแผนงบประมาณของรัฐ เพื่อให้สามารถเตรียมตัวรับมือกับการเสนอขอความเห็นชอบแผนงบประมาณจากหน่วยงานที่มีหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

แนวทางการทบทวนความเข้าใจเรื่องงบประมาณและการให้ความเห็นชอบ

คำถามแบบสั้น (Short-Answer Questions) - 2-3 ประโยค

1. งบประมาณคืออะไร และใครมีอำนาจให้ความเห็นชอบ? งบประมาณคือการนำเงินของรัฐออกมาใช้จ่าย ซึ่งก่อนจะใช้ได้ต้องได้รับความเห็นชอบจากรัฐสภาหรืองค์กรที่มีอำนาจ งบประมาณแผ่นดินต้องได้รับความเห็นชอบจากรัฐสภา ส่วนงบประมาณของหน่วยงานเฉพาะจะได้รับความเห็นชอบจากองค์กรที่กำกับดูแลหน่วยงานนั้นๆ
2. งบประมาณของหน่วยงานภาคภาครัฐมีกี่ประเภท อะไรบ้าง? แผนงบประมาณของหน่วยงานภาครัฐมี 2 ประเภทหลักๆ คือ แผนงบประมาณของรัฐ (งบประมาณแผ่นดิน) และแผนงบประมาณของหน่วยงานที่ใช้จ่ายเงินจากรายได้ของตนเอง
3. หลักการพื้นฐานในการให้ความเห็นชอบแผนงบประมาณมีอะไรบ้าง? หลักการพื้นฐานที่นิยมปฏิบัติมี 2 เรื่องคือ หลักการรักษาวินัยทางการคลัง และหลักความคุ้มค่าของการใช้จ่ายเงิน
4. ในภาวะวิกฤตทางเศรษฐกิจ รัฐสภาสามารถผ่อนปรนหลักเกณฑ์วินัยทางการคลังได้หรือไม่ อย่างไร? ได้ ในช่วงวิกฤตทางเศรษฐกิจหรือภัยพิบัติ รัฐสภาหรือองค์กรที่มีอำนาจอาจผ่อนปรนหลักเกณฑ์การรักษาวินัยทางการคลังบางเรื่อง เพื่อให้ฝ่ายบริหารใช้เครื่องมือทางการคลังกู้วิกฤตได้ภายใต้เงื่อนไขและระยะเวลาที่กำหนด
5. หลักความคุ้มค่าของการใช้จ่ายเงินพิจารณาจากอะไร? หลักความคุ้มค่าเป็นการพิจารณารายละเอียดของแต่ละแผนงาน โครงการ และกิจกรรมที่เสนอในแผนงบประมาณ ว่ามีความคุ้มค่าและเป็นประโยชน์ต่อรัฐและสาธารณชนมากน้อยเพียงใด
6. กระบวนการให้ความเห็นชอบงบประมาณแผ่นดินของไทยมีกี่วาระ อะไรบ้าง? กระบวนการให้ความเห็นชอบงบประมาณแผ่นดินของไทยกำหนดให้พิจารณาเป็นร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีมี 3 วาระ คือ วาระที่ 1 รับหลักการ, วาระที่ 2 แปรญัตติรายมาตรา, และวาระที่ 3 ลงมติเห็นชอบหรือไม่เห็นชอบทั้งฉบับ
7. ข้อจำกัดใดบ้างที่อาจทำให้การให้ความเห็นชอบแผนงบประมาณของรัฐสภาไม่รอบคอบ? ข้อจำกัดที่ทำให้การพิจารณาไม่รอบคอบ ได้แก่ ระยะเวลาการพิจารณาจำกัด และสมาชิกส่วนใหญ่ไม่คุ้นเคยกับแผนงบประมาณภาคภาครัฐ ขาดทักษะและข้อมูลเพียงพอ
8. รัฐสภาจะรับมือกับข้อจำกัดในการพิจารณางบประมาณได้อย่างไร? รัฐสภาหรือหน่วยงานที่มีอำนาจต้องจัดให้มีกลไกสำหรับการทำหน้าที่ให้ความเห็นชอบแผนงบประมาณ เช่น การจัดตั้งสำนักงบประมาณรัฐสภา หรือคณะกรรมาธิการงบประมาณ
9. กระทรวงการคลังมีหน้าที่อะไรในกระบวนการเสนอขอความเห็นชอบงบประมาณ? กระทรวงการคลังมีหน้าที่จัดทำกรอบนโยบายการเงินการคลังระยะ 3-5 ปี ให้ครอบคลุม สมเหตุสมผล เป็นวิทยาศาสตร์ และเป็นอิสระจากการแทรกแซงทางการเมือง
10. หน่วยงานเจ้าภาพยุทธศาสตร์ต้องนำเสนอข้อมูลอะไรบ้างเมื่อขออนุมัติงบประมาณ? หน่วยงานเจ้าภาพยุทธศาสตร์ต้องนำเสนอโครงสร้างยุทธศาสตร์การจัดสรรงบประมาณ เป้าหมายผลสำเร็จทั้งระดับมหภาคและระดับพื้นที่ โครงสร้างผลผลิต/บริการ/โครงการหลัก รวมถึงต้นทุนเงินกู้และประมาณการค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้อง หากมีการใช้มาตรการทางภาษีหรือการค้ำประกันที่มีผลต่อค่าใช้จ่ายของรัฐ

เฉลยคำถามแบบสั้น

1. งบประมาณคืออะไร และใครมีอำนาจให้ความเห็นชอบ? งบประมาณคือการนำเงินของรัฐออกมาใช้จ่าย ซึ่งต้องได้รับความเห็นชอบจากรัฐสภาหรืองค์กรที่มีอำนาจ ก่อนนำไปใช้ งบประมาณแผ่นดินจะได้รับความเห็นชอบจากรัฐสภา ส่วนงบประมาณของหน่วยงานที่ใช้เงินจากรายได้ตนเองจะได้รับความเห็นชอบจากองค์กรที่กำกับดูแลเฉพาะ
2. งบประมาณของหน่วยงานภาคภาครัฐมีกี่ประเภท อะไรบ้าง? แผนงบประมาณของหน่วยงานภาครัฐมี 2 ประเภทหลักๆ คือ แผนงบประมาณของรัฐ หรือ งบประมาณแผ่นดิน และแผนงบประมาณของหน่วยงาน ซึ่งใช้จ่ายเงินจากรายได้ของหน่วยงานนั้นๆ
3. หลักการพื้นฐานในการให้ความเห็นชอบแผนงบประมาณมีอะไรบ้าง? หลักการพื้นฐานที่นิยมปฏิบัติกันมี 2 เรื่อง คือ หลักการรักษาวินัยทางการคลัง และหลักความคุ้มค่าของการใช้จ่ายเงิน ซึ่งทั้งสองเป็นเกณฑ์สำคัญในการพิจารณาอนุมัติงบประมาณ
4. ในภาวะวิกฤตทางเศรษฐกิจ รัฐสภาสามารถผ่อนปรนหลักเกณฑ์วินัยทางการคลังได้หรือไม่ อย่างไร? ได้ ในช่วงวิกฤตทางเศรษฐกิจหรือภัยพิบัติ รัฐสภาหรือองค์กรที่มีอำนาจอาจผ่อนปรนหลักเกณฑ์การรักษาวินัยทางการคลังบางเรื่อง เพื่อให้ฝ่ายบริหารสามารถใช้เครื่องมือทางการคลังกู้วิกฤตได้ภายในเงื่อนไขและระยะเวลาที่กำหนด
5. หลักความคุ้มค่าของการใช้จ่ายเงินพิจารณาจากอะไร? หลักความคุ้มค่าเป็นการพิจารณาในรายละเอียดของแต่ละแผนงาน โครงการ และกิจกรรมที่เสนอไว้ในแผนงบประมาณ ว่ามีคุ้มค่าและเป็นประโยชน์ต่อรัฐและสาธารณชนมากน้อยเพียงใด เพื่อให้เกิดการใช้จ่ายเงินอย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด
6. กระบวนการให้ความเห็นชอบงบประมาณแผ่นดินของไทยมีกี่วาระ อะไรบ้าง? กระบวนการให้ความเห็นชอบงบประมาณแผ่นดินของไทยกำหนดให้จัดทำเป็นร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปี และรัฐสภามีขั้นตอนการพิจารณา 3 วาระ คือ วาระที่ 1 (รับหลักการ), วาระที่ 2 (แปรญัตติรายมาตรา), และวาระที่ 3 (ลงมติเห็นชอบหรือไม่เห็นชอบทั้งฉบับ)
7. ข้อจำกัดใดบ้างที่อาจทำให้การให้ความเห็นชอบแผนงบประมาณของรัฐสภาไม่รอบคอบ? ข้อจำกัดที่อาจทำให้การให้ความเห็นชอบแผนงบประมาณไม่รอบคอบ ได้แก่ ระยะเวลาในการพิจารณาที่จำกัด และสมาชิกส่วนใหญ่ไม่คุ้นเคยกับแผนงบประมาณภาครัฐสมัยใหม่ ขาดทักษะและข้อมูลที่เพียงพอในการพิจารณา
8. รัฐสภาจะรับมือกับข้อจำกัดในการพิจารณางบประมาณได้อย่างไร? รัฐสภาหรือหน่วยงานที่มีอำนาจต้องจัดให้มีกลไกสำหรับการทำหน้าที่ให้ความเห็นชอบแผนงบประมาณ เพื่อรับมือกับข้อจำกัดต่างๆ เช่น การจัดตั้งสำนักงบประมาณรัฐสภา หรือการจัดตั้งคณะกรรมาธิการงบประมาณ
9. กระทรวงการคลังมีหน้าที่อะไรในกระบวนการเสนอขอความเห็นชอบงบประมาณ? กระทรวงการคลังมีหน้าที่จัดทำกรอบนโยบายการเงินการคลังระยะ 3-5 ปี ซึ่งต้องครอบคลุม ตั้งอยู่บนหลักความสมเหตุสมผล เป็นวิทยาศาสตร์ และเป็นอิสระจากการแทรกแซงทางการเมือง
10. หน่วยงานเจ้าภาพยุทธศาสตร์ต้องนำเสนอข้อมูลอะไรบ้างเมื่อขออนุมัติงบประมาณ? หน่วยงานเจ้าภาพยุทธศาสตร์ต้องนำเสนอโครงสร้างยุทธศาสตร์ การจัดสรรงบประมาณในภาพรวมและเฉพาะด้าน เป้าหมายผลสำเร็จทั้งระดับชาติและระดับพื้นที่ โครงสร้างผลผลิต/บริการ/โครงการหลัก รวมถึงต้นทุนเงินกู้และประมาณการค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องทั้งหมด กรณีมีการใช้มาตรการลดหย่อนภาษีหรือการค้ำประกันที่ทำให้รัฐมีค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้น

คำถามเชิงวิเคราะห์ (Essay Format Questions)

1. จงอธิบายความสำคัญของ "หลักการรักษาวินัยทางการคลัง" และ "หลักความคุ้มค่าของการใช้จ่ายเงิน" ในการพิจารณาแผนงบประมาณของรัฐ พร้อมยกตัวอย่างสถานการณ์ที่อาจต้องผ่อนปรนหลักการวินัยทางการคลัง
2. วิเคราะห์กระบวนการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีของรัฐสภาไทยทั้ง 3 วาระ พร้อมระบุถึงบทบาทและความท้าทายของแต่ละวาระในการทำให้งบประมาณมีความเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ
3. อภิปรายถึงข้อจำกัดที่ทำให้การให้ความเห็นชอบแผนงบประมาณของรัฐสภาไม่รอบคอบ และเสนอแนะกลไกหรือแนวทางที่รัฐสภาสามารถนำมาใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและความรอบคอบในการพิจารณางบประมาณ
4. จงอธิบายบทบาทและหน้าที่ของหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องในกระบวนการให้ความเห็นชอบแผนงบประมาณ ตั้งแต่กระทรวงการคลัง หน่วยงานที่เสนอขอ ไปจนถึงหน่วยงานเจ้าภาพยุทธศาสตร์ ว่าแต่ละส่วนมีความเชื่อมโยงกันอย่างไรในการจัดทำและอนุมัติงบประมาณ
5. พิจารณาแนวคิดเรื่อง "การให้ข้อมูล" (แทนการล็อบบี้) ในบริบทของการขออนุมัติงบประมาณจากรัฐสภา อธิบายว่าการให้ข้อมูลที่ถูกต้องและครบถ้วนมีความสำคัญอย่างไรต่อการพิจารณาของรัฐสภา และผลที่ตามมาหากขาดการให้ข้อมูลที่เพียงพอ

อภิธานศัพท์ (Glossary of Key Terms)

• งบประมาณ (Budget): แผนการใช้จ่ายเงินของรัฐหรือหน่วยงานที่ได้รับความเห็นชอบจากองค์กรที่มีอำนาจ
• งบประมาณแผ่นดิน (State Budget/National Budget): แผนงบประมาณของรัฐโดยรวม ซึ่งใช้จ่ายเงินจากรายได้แผ่นดิน
• รัฐสภา (Parliament): องค์กรที่มีอำนาจให้ความเห็นชอบแผนงบประมาณของรัฐ (งบประมาณแผ่นดิน)
• หลักการรักษาวินัยทางการคลัง (Fiscal Discipline Principle): หลักการพื้นฐานในการพิจารณางบประมาณที่มุ่งเน้นความสมดุลระหว่างรายได้ รายจ่าย หนี้สาธารณะ และภาระผูกพันทางการคลังของรัฐในระยะยาว
• หลักความคุ้มค่าของการใช้จ่ายเงิน (Value for Money Principle): หลักการพิจารณารายละเอียดของแผนงาน โครงการ หรือกิจกรรมว่างบประมาณที่เสนอมีความคุ้มค่าและเป็นประโยชน์ต่อรัฐและสาธารณชนมากน้อยเพียงใด
• กรอบนโยบายการเงินการคลัง (Fiscal Policy Framework): แผนนโยบายด้านการเงินและการคลังระยะ 3-5 ปี ที่กระทรวงการคลังจัดทำขึ้นเพื่อใช้เป็นแนวทางในการจัดทำงบประมาณ
• ร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปี (Annual Appropriation Bill): เอกสารทางกฎหมายที่กำหนดรายละเอียดการใช้จ่ายงบประมาณของรัฐในแต่ละปี ซึ่งต้องผ่านการพิจารณาของรัฐสภา
• วาระที่ 1 (First Reading): ขั้นตอนการอภิปรายและลงมติรับหรือไม่รับหลักการของร่างพระราชบัญญัติงบประมาณ
• วาระที่ 2 (Second Reading): ขั้นตอนการพิจารณาแปรญัตติรายมาตรา เป็นการพิจารณาปรับ ลด หรือตัดงบประมาณในรายละเอียด
• วาระที่ 3 (Third Reading): ขั้นตอนการพิจารณาลงมติให้ความเห็นชอบหรือไม่เห็นชอบร่างพระราชบัญญัติงบประมาณทั้งฉบับ
• สำนักงบประมาณรัฐสภา (Parliamentary Budget Office): กลไกที่รัฐสภาจัดตั้งขึ้นเพื่อช่วยในการวิเคราะห์ข้อมูลและให้คำแนะนำเกี่ยวกับการพิจารณางบประมาณ
• คณะกรรมาธิการงบประมาณ (Budget Committee): คณะกรรมาธิการในรัฐสภาที่มีหน้าที่พิจารณารายละเอียดของร่างพระราชบัญญัติงบประมาณ
• หน่วยงานเจ้าภาพยุทธศาสตร์ (Strategic Host Agency): หน่วยงานภาคภาครัฐที่มีหน้าที่รับผิดชอบและนำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับโครงสร้างยุทธศาสตร์ เป้าหมาย และผลลัพธ์ของแผนงานที่เกี่ยวข้องกับงบประมาณ
• การให้ข้อมูล (Information Provision): การดำเนินการของหน่วยงานที่เสนอของบประมาณในการให้ข้อมูลที่ชัดเจนและครบถ้วนแก่ผู้เกี่ยวข้องในรัฐสภา เพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ถูกต้องในการพิจารณางบประมาณ ไม่ใช่การล็อบบี้