Goals in Life - a note

โดย ดร.ประเวช ตันติเวชกุล

เป้าหมายหลัก ๆ ของชีวิต ถ้าลองพิจารณาใคร่ครวญให้ดีจะตกอยู่ที่ประเด็นเหล่านี้ และเราต้องหาความลงตัวในแต่ละประเด็น แต่ละคนก็จะมีการเทน้ำหนักไม่เท่ากันในสี่ข้อนี้ แต่ท้ายสุดแล้ว สิ่งที่สำคัญคือการที่เราต้องรู้จักตัวเอง และรู้ว่าเราจะบาลานซ์สี่ข้อนี้อย่างไร เพื่อให้การมีชีวิตนั้นมีความสุข

1.biological goal ต้องเข้าใจก่อนว่าการมีชีวิตอยู่ของคนนั้นก็เพื่อการดำรงเผ่าพันธุ์ ซึ่งการดำรงซึ่งเผ่าพันธุ์ ก็คือ การสืบพันธ์ ความอยากมีอะไรร่วมกันเพื่อก่อให้เกิดการมีชีวิตใหม่เพื่อการสืบพันธ์ุกัน ซึ่งจะพีคสุดในช่วงวัยเจริญพันธุ์ นอกเหนือไปจากการสืบพันธุ์แล้ว การอยู่ร่วมกันแบบเป็นฝูงก็มีส่วน การเป็นที่ยอมรับ ก็เป็นส่วนหนึ่งของเป้าหมายทางชีวภาพ ที่มนุษย์นั้นมีเป็นปกติ ดังนั้นจึงไม่ต้องแปลกใจที่คนเราชอบมีความคิดที่เปรียบเทียบกับคนอื่น ๆ เพื่อต้องการเช็คว่าเรายังอยู่ในกลุ่มหรือเปล่า ทั้งนี้เพื่อความอยู่รอดปลอดภัย และการดำรงค์ซึ่งเผ่าพันธุ์

2.การค้นหาเส้นทางการงานเพื่อการทำมาหากิน ทั้งนี้เพื่อความมั่นคงของชีวิต และเพื่อสามารถเลี้ยงตนเองได้ ลองมานั่งทบทวนดูตัวเองว่างานแบบไหนที่ตอบโจทย์ความต้องการของเรา

3.ค้นหาวิถีชีวิต หรือ life-style ที่เราต้องการจะมีชีวิตอยู่อย่างมีความสุข เช่น เป็นคนชอบอะไร ชอบอยู่เงียบ ๆ หรือชอบไปเที่ยว อยู่ได้ยากง่ายขนาดไหน 

4.การค้นหาความหมายของชีวิต (calling-life mission) ว่าทำไมเราถึงเกิดมาและมีชีวิตอยู่ ในทางพุทธแล้วนั้นเรามีความเชื่อที่ว่ามนุษย์เป็นภพภูมิที่สามาระจะบรรลุธรรมได้ การที่เราตระหนักถึงสิ่งเหล่านี้นั้นจะทำให้การมีชีวิตอยู่มีเป้าหมายมากยิ่งขึ้น

• สำหรับหลักในการวางจุดมุ่งหมายในชีวิตนั้น มีไว้เพื่อการพัฒนาชีวิตให้มันลงตัวในทุก ๆ ด้าน ซึ่งมีตั้งแต่ เรื่อง biological goal (กินดี อยู่ดี มีสุขภาพกาย และใจที่ดี) ซึ่งตรงนี้ถือเป็นเป้าหมายระยะสั้น ที่เราควรจะทำให้ได้ และทำอยู่ทุกวัน
• เป้าหมายที่เขยิบขึ้นมาอีกนิดนึงคือ การรู้จักตัวเอง ซึ่งไม่จำเป็นต้องมี passion ให้มัน extreme มาก แต่ขอให้รู้ตัวเองว่าเราชอบอะไร อาจจะต้องอาศัยจินตนาการบ้าง แต่เราก็ต้องลงมือทำ เพื่อให้เห็นเป้าหมายชัดเจนมากขึ้น อย่ารอให้พร้อมแล้วค่อยลงมือทำ แต่ลงมือทำไปเลย เพราะจะได้เห็นเป้าหมายที่ชัดเจนมากยิ่งขึ้น ค่อย ๆ เรียนรู้ไป และอย่ากังวลเมื่อยังไม่เจอ เพราะการค้นหาเป้าหมายนั้นเป็นกระบวนการที่ต่อเนื่องของชีวิต
• ไม่จำเป็นว่าเราต้องมีเป้าหมายที่ชัดเจนก่อน แต่ขอให้รู้คร่าว ๆ ว่าเราต้องการจะไปไหน อาจต้องอาศัยจินตนาการเข้าช่วย และลงมือทำ เพื่อทดสอบ เมื่อลงมือทำแล้ว เราก็จะเกิดการเรียนรู้ระหว่างทาง และทำให้เราสามารถเห็นเป้าหมายที่จะไปได้ชัดเจนมากขึ้น เหมือน มาร์ค ซักเกอร์เบิร์คพูดไว้ว่า เขาเองก็ไม่นึกว่า facebook มันจะขยายไปได้ไกลถึงเพียงนี้ เพราะเป้าอันแรก เป็นเพียงเป้าของการทำ facebook เพื่อการติดต่อสื่อสารกัน จนมาถึงจุดหนึ่งที่สามารถนำมาใช้ทำเงินได้ แต่ก็ยังคงคอนเซบของการ make connection
• ต้องเข้าใจด้วยว่าเป้าหมายมันมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา เพราะเป้าหมายนั้นมันเกิดจากการเรียนรู้จากประสบการณ์ ซึ่งประสบการณ์ในแต่ละช่วงเวลานั้นจะมีความแตกต่างกัน ทำให้เป้าหมายมีการเปลี่ยนแปลงเพื่อสอดคล้องกับบิบทสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไป

ดังนั้น จงแบ่งเวลาเพื่ออยู่กับตัวเอง อยู่กับความเงียบที่ปราศจากสิ่งรบกวนจากภายนอก ฟังเสียงจากภายในที่ไม่ได้ผ่านความคิดเพื่อการตกผลึกทางความคิดในแต่ละช่วงเวลาของชีวิต (let the subconscious mind works)