Posts

[CU-MOOC] หลักการพื้นฐานทางกฎหมายทั่วไป - บทที่ 6: การตีความกฎหมาย (part 4)

Image
  การตีความกฎหมาย (ตอนที่ 4)  ได้อธิบายถึงหลักเกณฑ์และวิธีการค้นหาความหมายของกฎหมายผ่าน การตีความตามเจตนารมณ์ ควบคู่ไปกับการตีความตามตัวอักษร โดยมีรายละเอียดที่สำคัญดังนี้ครับ: 1. ทฤษฎีในการค้นหาเจตนารมณ์ ในการค้นหาเจตนาที่แท้จริงของกฎหมาย มี 2 ทฤษฎีหลักที่ใช้พิจารณา: ทฤษฎีอำเภอจิต (Subjective Theory): มุ่งค้นหาเจตนาของผู้ที่ยกร่างหรือพิจารณากฎหมายในขณะนั้น โดยดูจากบันทึกถ้อยคำหรือรายงานการประชุม ทฤษฎีนี้มักใช้กับ กฎหมายใหม่ ที่เพิ่งประกาศใช้เพื่อให้ตรงตามเจตนาแรกเริ่ม ทฤษฎีอำเภอกาล (Objective Theory): มุ่งค้นหาเจตนารมณ์โดยปรับเปลี่ยนตามบริบทของสังคมที่เปลี่ยนไป ทฤษฎีนี้ใช้เพื่อให้กฎหมายที่ใช้มานาน (เป็น 10-100 ปี) ยังคง "มีชีวิต" และทันสมัยอยู่เสมอโดยไม่ต้องแก้ตัวบท 2. วิธีการและแหล่งข้อมูลในการค้นหาเจตนารมณ์ นักกฎหมายสามารถค้นหาความหมายเบื้องลึกได้จาก 6 ช่องทาง: พระราชปรารภหรืออารัมภบท: มักปรากฏในรัฐธรรมนูญเพื่อบอกสภาพปัญหาและเหตุผลที่ต้องมีกฎหมายฉบับใหม่ หมายเหตุท้ายกฎหมาย: หรือเดิมคือหลักการและเหตุผลที่บันทึกไว้ในร่างกฎหมาย ซึ่งจะกลายมาเป็นย่อหน้าสุดท้ายของกฎห...

[CU-MOOC] หลักการพื้นฐานทางกฎหมายทั่วไป - บทที่ 6: การตีความกฎหมายอาญา

Image
ตัวคอร์ส https://youtu.be/VQpPcllFJHk การตีความกฎหมายอาญา (ตอนที่ 1) จากแหล่งข้อมูล ได้เน้นย้ำถึงหลักการเฉพาะที่แตกต่างจากการตีความกฎหมายทั่วไป โดยมีรายละเอียดที่สำคัญดังนี้ครับ: 1. ความแตกต่างจากการตีความกฎหมายทั่วไป โดยปกติ หลักการตีความกฎหมายทั่วไปตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 4 วรรค 1 จะต้องพิจารณา "ถ้อยคำลายลักษณ์อักษร" ควบคู่ไปกับ "เจตนารมณ์ของกฎหมาย" แต่เนื่องจากกฎหมายอาญาเป็นกฎหมายที่กำหนดความผิดและบทลงโทษแก่บุคคล จึงต้องมีหลักเกณฑ์ที่เฉพาะเจาะจงและระมัดระวังมากกว่า, 2. หลักการตีความอย่างเคร่งครัด (Strict Interpretation) หลักการสำคัญประการแรกคือ กฎหมายอาญาต้องตีความอย่างเคร่งครัด หมายความว่า หากตัวบทบัญญัติด้วยถ้อยคำใด จะขยายความให้กว้างไปกว่าที่ระบุไว้ไม่ได้ กรณีศึกษาเรื่อง "คนกลางเรียกรับสินบน" (มาตรา 143): กฎหมายระบุความผิดสำหรับคนกลางที่เรียกรับเงินเพื่อนำไปให้แก่ "เจ้าพนักงาน" , เคยมีคดีดังที่คนกลางเรียกเงินเพื่ออ้างว่าจะนำไปให้ "ภรรยาของผู้พิพากษา" เพื่อให้ช่วยวิ่งเต้นคดี ผลการตีความ: เนื่องจากภรรยาผู...

[CU-MOOC] หลักการพื้นฐานทางกฎหมายทั่วไป - บทที่ 6: การตีความและการอุดช่องว่างของกฎหมาย

Image
 ตัวคอร์ส https://youtu.be/VQpPcllFJHk เรื่อง ช่องว่างของกฎหมาย ได้มีการอธิบายถึงสถานการณ์ที่ตัวบทกฎหมายลายลักษณ์อักษรที่บัญญัติไว้ล่วงหน้าไม่สามารถครอบคลุมข้อเท็จจริงทุกอย่างที่เกิดขึ้นจริงในสังคมได้ โดยมีรายละเอียดที่สำคัญดังนี้ครับ: 1. ความหมายของ "ช่องว่าง" และ "ช่องโหว่" แม้ในภาษากฎหมายจะเรียกกรณีที่กฎหมายไปไม่ถึงข้อเท็จจริงว่า ช่องว่างของกฎหมาย แต่ในความเข้าใจทั่วไปอาจมีการใช้คำที่ต่างกันตามเจตนา: ช่องว่างของกฎหมาย: มักใช้ในกรณีที่เกิดจากความ สุจริต คือผู้บัญญัติกฎหมายนึกไม่ถึง หรือเทคโนโลยียังไปไม่ถึงในขณะนั้น ช่องโหว่ของกฎหมาย: มักใช้ในกรณีที่มีผู้เห็นช่องทางที่กฎหมายไปไม่ถึง แล้วนำไปใช้ประโยชน์ในทางที่ ไม่สุจริต 2. สาเหตุที่เกิดช่องว่างของกฎหมาย ผู้ออกกฎหมายนึกไม่ถึง: อาจจะนึกถึงได้แต่ไม่ยอมนึก หรือจงใจปล่อยให้เวลาผ่านไปเพื่อให้สังคมเกิดความเห็นพ้องต้องกันก่อนแล้วค่อยมาบัญญัติในภายหลัง นึกถึงไม่ได้: เนื่องจากในวันที่ร่างกฎหมาย เทคโนโลยีหรือนวัตกรรมบางอย่างยังไม่เกิดขึ้น เช่น กฎหมายในอดีตที่ไม่ได้คำนึงถึงเรื่องอินเทอร์เน็ต 3. ช่องว่างในกฎหมายอาญ...

[CU-MOOC] หลักการพื้นฐานทางกฎหมายทั่วไป - บทที่ 5: ขอบเขตการใช้กฎหมายด้านสถานที่

Image
 ตัวคอร์ส https://youtu.be/VQpPcllFJHk ขอบเขตการใช้กฎหมายด้านสถานที่ (Scope of Law over Location) ซึ่งมีหลักการสำคัญและข้อยกเว้นที่น่าสนใจดังนี้ครับ: 1. หลักดินแดน (Territorial Principle) โดยปกติแล้ว กฎหมายของประเทศใดก็จะใช้บังคับได้เฉพาะในดินแดนของประเทศนั้นเท่านั้น สำหรับประเทศไทย กฎหมายไทยจะใช้บังคับในทุกพื้นที่ที่ถือว่าเป็น "ดินแดนไทย" ซึ่งประกอบด้วย 3 ส่วนหลัก: พื้นดิน: พื้นที่ทั้งหมดตามแนวเขตแผนที่ของประเทศไทย พื้นน้ำ: รวมถึงน่านน้ำที่ห่างจากชายฝั่งออกไป 12 ไมล์ทะเล ซึ่งถือเป็นพื้นที่ที่ไทยมีอำนาจอธิปไตยอย่างสมบูรณ์ น่านฟ้า: พื้นที่อากาศที่อยู่เหนือพื้นดินและพื้นน้ำของไทย โดยลากเส้นตั้งฉากจากพรมแดนขึ้นไปบนอากาศ 2. กรณีศึกษา: เรือสำราญและการพนัน แหล่งข้อมูลยกตัวอย่างที่ชัดเจนเรื่องการใช้กฎหมายตามสถานที่ คือ เรือสำราญขนาดใหญ่ ที่มีบ่อนการพนัน: เมื่อเรือจอดเทียบท่าในไทย บ่อนการพนันจะต้อง ปิดให้บริการ เพราะยังอยู่ในเขตแดนที่กฎหมายไทยบังคับใช้ (ซึ่งห้ามการพนัน) แต่เมื่อเรือ แล่นพ้นเขตน้ำไทย ออกไป บ่อนการพนันสามารถเปิดดำเนินการได้ทันที เพราะกฎหมายไทยไม่สามารถตา...

[CU-MOOC] หลักการพื้นฐานทางกฎหมายทั่วไป - บทที่ 5: ขอบเขตการใช้กฎหมายด้านเวลา

Image
  --- สงสัยเรื่องพวกนี้ตั้งแต่ พรบ เชื้อโรค และ cannabis legalization แล้ว โชคดีที่ CHU-MOOC ทำคอร์สตัวนี้ไว้ทำให้มีความเข้าใจมากขึ้น --- ตัวคอร์ส https://youtu.be/VQpPcllFJHk ขอบเขตการใช้กฎหมายด้านเวลา (ตอนที่ 1) ได้มีการอธิบายถึงหลักเกณฑ์สำคัญในการเริ่มต้นบังคับใช้กฎหมาย ซึ่งสามารถแจกแจงรายละเอียดได้ดังนี้ครับ: 1. บริบทของขอบเขตการใช้กฎหมาย โดยปกติแล้ว เมื่อรัฐประกาศใช้กฎหมาย กฎหมายนั้นจะมีขอบเขตการบังคับใช้ใน 3 ด้านหลัก คือ ด้านสถานที่ (ใช้ภายในดินแดนประเทศนั้น), ด้านบุคคล (ใช้กับทุกคนที่อยู่ในดินแดนไม่ว่าสัญชาติใด) และ ด้านเวลา ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของบทนี้, 2. เงื่อนไขการประกาศใช้กฎหมาย เพื่อให้ประชาชนรับทราบและปฏิบัติตามได้ กฎหมายส่วนใหญ่ต้องมีการประกาศให้ทราบทั่วกัน: กฎหมายระดับประเทศ: เช่น รัฐธรรมนูญ, พระราชบัญญัติ, พระราชกำหนด, กฎกระทรวง และประกาศกระทรวง จะต้องนำไปประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา จึงจะมีผลบังคับใช้ได้, กฎหมายส่วนท้องถิ่น: เช่น ข้อบัญญัติท้องถิ่น (ยกเว้นกรุงเทพมหานคร) อาจใช้วิธีปิดประกาศ ณ ที่ทำการในท้องถิ่นนั้นตามระยะเวลาที่กำหนด (เช่น 7, 15 หรือ 30 วัน) กร...

[CHEW] กิจกรรม “กินได้ กินดี”

Image
เอามาแปะไว้ เพราะทางหน่วยงานทำเรื่องการสร้างเสริมสุขภาพ เมนูคล้ายกันนี้มีขายอยู่ที่โรงอาหารโภชนาการชั้น 2 ของ รพ.รามาธิบดี

[CU-MOOC] หลักการพื้นฐานทางกฎหมายทั่วไป - บทที่ 7: ประเภทของกฎหมาย

Image
  ตัวคอร์ส https://youtu.be/VQpPcllFJHk สรุปเรื่อง ประเภทของกฎหมาย โดยเน้นการแบ่งแยกตามหลักเกณฑ์ต่าง ๆ ระหว่าง กฎหมายเอกชน และ กฎหมายมหาชน ซึ่งมีรายละเอียดที่น่าสนใจดังนี้ครับ: 1. หลักเกณฑ์ในการพิจารณาแบ่งประเภทกฎหมาย การจะดูว่าเป็นกฎหมายเอกชนหรือมหาชน สามารถพิจารณาได้จาก 4 เกณฑ์หลัก: เกณฑ์องค์กร: หากเป็นการตกลงกันระหว่าง เอกชนกับเอกชน มักเป็นกฎหมายเอกชน แต่หากฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเป็น รัฐหรือหน่วยงานของรัฐ (เช่น รัฐส่วนกลางกับท้องถิ่น) จะเป็นกฎหมายมหาชน. เกณฑ์วัตถุประสงค์: กฎหมายเอกชนมุ่งเน้น ประโยชน์ส่วนตัวหรือการแสวงหากำไร ส่วนกฎหมายมหาชนมุ่งเน้น ประโยชน์สาธารณะ เช่น การเวนคืนที่ดินเพื่อสร้างถนน. เกณฑ์การก่อนิติสัมพันธ์: กฎหมายเอกชน: อยู่บนพื้นฐานของ ความเสมอภาคและเสรีภาพในการทำสัญญา คู่สัญญามีอิสระที่จะตกลงเนื้อหาหรือราคาอย่างไรก็ได้. กฎหมายมหาชน: รัฐมี อำนาจเหนือกว่า และสามารถใช้อำนาจบังคับได้ฝ่ายเดียว (Unilateral) เช่น การออกกฎหมายเวนคืนที่ดิน. เกณฑ์การยกเว้นกฎหมาย: กฎหมายเอกชน: ยึดหลักเสรีภาพ คู่สัญญาสามารถ ตกลงยกเว้นบทบัญญัติของกฎหมายได้ หากกฎหมายนั้นไม่...